स्टॉक एक्सचेंजमध्ये 4000+ कंपन्या List आहेत. या सर्व कंपन्यांची माहिती ठेवणे फार कठीण आहे. म्हणूनच आमच्याकडे निफ्टी आणि सेन्सेक्स निवडक jisted कंपन्यांमधून हे दोन मानांकन वापरले जाते. सेन्सेक्सचा फुल फॉर्म Sensitive Index (संवेदनशील निर्देशांक) असा होतो.हा BSE (बॉम्बे स्टॉक एक्सचेंज) चा बेंचमार्क निर्देशांक आहे.
सेन्सेक्सविषयी माहिती मराठी मध्ये | Information About Sensex In Marathi
सेन्सेक्स 1986 मध्ये S&P BSE सेन्सेक्स म्हणून बाजारात स्थापित झाला आणि हा भारतातील सर्वात जुना निर्देशांक मानला जातो. सेन्सेक्स BSE वर सूचीबद्ध 5700 पेक्षा जास्त सूचीबद्ध कंपन्यांपैकी 30 खूप मोठ्या आणि सर्वात सक्रियपणे व्यापार करणाऱ्या कंपन्यांचा आढावा घेतो.
आमच्या Telegram पेज ला जॉईन व्हा आणि रोज Share मार्केट च्या बातम्या मिळवा
Join होण्यासाठी येथे क्लिक करा
या 30 कंपन्या विविध औद्योगिक क्षेत्रातील आहेत ज्यामध्ये आयटी,बँक,फायनान्स,गाड्या,केमिकल कंपन्यांचा समावेश होतो त्या आर्थिक ट्रेंड आणि संपूर्ण शेअर बाजार दर्शवतात.
सेन्सेक्स कसे काम करते?
वर सांगितल्याप्रमाणे, सेन्सेक्समध्ये 30 प्रमुख कंपन्यांचा समावेश आहे, म्हणून जेव्हा जेव्हा हे 30 Stocks हलतात तेव्हा सेन्सेक्स या समभागांच्या प्रमाणात हलतो.
सेन्सेक्स मध्ये खालील कंपन्यांचा समावेश होतो :
| Name | Industry | Weight | |
|---|---|---|---|
| 1. | Reliance Industries Ltd. | Integrated Oil & Gas | 12.00% |
| 2. | HDFC Bank Ltd. | Banks | 10.47% |
| 3. | Infosys Ltd. | IT Consulting & Software | 9.72% |
| 4. | Housing Development Finance Corporation Ltd. | Housing Finance | 7.67% |
| 5. | ICICI Bank Ltd. | Banks | 7.49% |
| 6. | Tata Consultancy Services Ltd. | IT Consulting & Software | 5.99% |
| 7. | Kotak Mahindra Bank Ltd. | Banks | 4.45% |
| 8. | Hindustan Unilever Ltd. | Personal Products | 3.66% |
| 9. | Larsen & Toubro Ltd. | Construction & Engineering | 3.19% |
| 10. | ITC Ltd. | Cigarettes,Tobacco Products | 3.12% |
| 11. | Bajaj Finance Ltd. | Finance (including NBFCs) | 3.09% |
| 12. | AXIS Bank Ltd. | Banks | 3.07% |
| 13 | Bharti Airtel Ltd. | Telecom Services | 2.61% |
| 14. | State Bank of India | Banks | 2.53% |
| 15. | Asian Paints Ltd. | Furniture,Furnishing,Paints | 2.32% |
| 16. | HCL Technologies Ltd. | IT Consulting & Software | 2.20% |
| 17. | Bajaj Finserv | Finance (including NBFCs) | 1.67% |
| 18. | Tata Steel Ltd. | Iron & Steel/Interm.Products | 1.51% |
| 19. | Tech Mahindra Ltd. | IT Consulting & Software | 1.40% |
| 20. | Maruti Suzuki India Ltd. | Cars & Utility Vehicles | 1.38% |
| 21. | Titan Company Ltd. | Other Apparels & Accessories | 1.30% |
| 22. | UltraTech Cement Ltd. | Cement & Cement Products | 1.30% |
| 23. | Sun Pharmaceutical Industries Ltd. | Pharmaceuticals | 1.24% |
| 24. | Mahindra & Mahindra Ltd. | Cars & Utility Vehicles | 1.11% |
| 25. | Nestle India Ltd. | FMCG | 1.06% |
| 26. | IndusInd Bank Ltd | Banks | 1.05% |
| 27. | POWERGRID | Electric Utilities | 0.90% |
| 28. | NTPC Ltd. | Electric Utilities | 0.88/% |
| 29. | Dr. Reddy | Pharmaceuticals | 0.87% |
| 30. | Bajaj Auto Ltd. | 2/3 Wheelers | 0.74% |
तुम्हाला प्रश्न पडला असेल की BSE वर 5700 हून अधिक कंपन्या सूचीबद्ध आहेत, तेव्हा फक्त 30 कंपन्याच सेन्सेक्समध्ये का समाविष्ट आहेत? कंपनी किती मोठी असावी? सेन्सेक्स कसा मोजला जातो?
सेन्सेक्स कसा तयार केला जातो?
सेन्सेक्समध्ये कंपनीचा समावेश करण्यापूर्वी खालील मुद्दे विचारात घेतले जातात:
- बाजार भांडवल: कंपनीचे बाजार भांडवल निर्देशांकाच्या बाजार भांडवलाच्या किमान 0.5% असावे.
- वारंवारता: मागील वर्षात कंपनीच्या स्टॉकची ट्रेडिंग वारंवारता 100% असावी. सुरक्षा निलंबन इत्यादी सारख्या विविध कारणांसाठी अपवाद केले जाऊ शकतात.
- सरासरी दैनंदिन व्यवहार आणि उलाढाल: BSE वरील सर्व सूचीबद्ध कंपन्यांमध्ये, मागील एका वर्षातील सरासरी दैनिक व्यवहार आणि उलाढालीच्या बाबतीत स्टॉक टॉप 150 कंपन्यांमध्ये असावा.
- इतिहास: स्टॉकचा BSE वर एक वर्षाचा लिस्टिंग इतिहास असावा.
सेन्सेक्सची गणना कशी केली जाते?
फ्री-फ्लोट मार्केट कॅपिटलायझेशन पद्धती वापरून सेन्सेक्सची गणना(Sensex Calculation In Marathi) केली जाते. निर्देशांक विशिष्ट आधार कालावधीशी संबंधित निर्देशांकातील सर्व समभागांचे एकूण फ्री-फ्लोट बाजार मूल्य प्रतिबिंबित करतो. सेन्सेक्सचा मूळ कालावधी 1978-79 आहे आणि मूळ मूल्य 100 इंडेक्स पॉइंट्स आहे.
इंडेक्स व्हॅल्यू = एकूण फ्री फ्लोट मार्केट कॅपिटलायझेशन / बेस मार्केट कॅपिटलायझेशन x बेस इंडेक्स व्हॅल्यू.
सेन्सेक्समध्ये गुंतवणूक कशी करावी?
तुम्ही सेन्सेक्समध्ये इंडेक्स म्युच्युअल फंड आणि एक्सचेंज ट्रेडेड फंड (ईटीएफ) द्वारे गुंतवणूक करू शकता.(How to invest in Sensex In Marathi) हे फंड स्टॉक्सच्या बास्केटमध्ये गुंतवणूक करतात जे निफ्टी किंवा सेन्सेक्स इ. सारख्या निर्देशांकाच्या परताव्यांना प्रतिबिंबित करतात. म्युच्युअल फंड आणि ईटीएफमधील मुख्य फरक म्हणजे, ईटीएफच्या किमती शेअर्सप्रमाणेच दिवसभरात सक्रियपणे अपडेट केल्या जातात आणि खरेदी आणि विक्री करता येते.
दुसरीकडे, म्युच्युअल फंडाच्या किंमती फक्त दिवसाच्या शेवटी अपडेट केल्या जातात आणि दिवसाच्या शेवटीच्या किमतीच्या आधारावर खरेदी आणि विक्री केली जाऊ शकते.
तुम्ही आधीच शिकल्याप्रमाणे, सेन्सेक्समध्ये विविध औद्योगिक क्षेत्रातील सर्वात मोठ्या कंपन्या असतात ज्या एकत्रितपणे भारताच्या आर्थिक ट्रेंडचे प्रतिनिधित्व करतात. त्याचप्रमाणे, काही क्षेत्रीय निर्देशांक आहेत जे विशिष्ट क्षेत्राच्या स्टॉकच्या संग्रहाचा मागोवा घेतात आणि त्या क्षेत्राच्या एकूण कामगिरीचे प्रतिनिधित्व करतात.
क्षेत्रीय निर्देशांक | Sectoral Indices In Sensex
काही क्षेत्रीय निर्देशांक खाली सूचीबद्ध आहेत:
- S&P BSE हेल्थकेअर: हा निर्देशांक भारतातील आरोग्य सेवा क्षेत्राचे एकूण वर्तन आणि कार्यप्रदर्शन दर्शवतो.
- S&P BSE Telecom: हा निर्देशांक भारतातील दूरसंचार क्षेत्राचे एकूण वर्तन आणि कार्यप्रदर्शन दर्शवतो.
- S&P BSE ऑटो: हा निर्देशांक भारतातील ऑटोमोबाईल/वाहतूक उपकरणे क्षेत्राचे एकूण वर्तन आणि कार्यप्रदर्शन दर्शवतो.
- S&P BSE तेल आणि वायू: हा निर्देशांक भारतातील तेल आणि वायू क्षेत्राच्या एकूण वर्तनाचे आणि कामगिरीचे प्रतिनिधित्व करतो.
- S&P BSE Bankex: हा निर्देशांक भारतातील बँकिंग क्षेत्राचे एकूण वर्तन आणि कार्यप्रदर्शन दर्शवतो.
सेबीची सेन्सेक्स मध्ये भूमिका
स्टॉक एक्स्चेंज(Role fo SEBI in Sensex in Marathi), मध्यस्थ आणि स्वयं-नियमन करणार्‍या संस्थांची तपासणी, चौकशी आणि ऑडिट करणे आणि आवश्यक तेथे योग्य त्या उपाययोजना करणे. स्टॉक एक्सचेंज आणि मध्यस्थांच्या सुव्यवस्थित कार्यासाठी हे कार्य केले जाते.
सेन्सेक्समध्ये काही प्रमुख टप्पे
- 25 जुलै 1990 रोजी, चांगला मान्सून आणि उत्कृष्ट कॉर्पोरेट परिणामांमुळे सेन्सेक्सने प्रथमच चार अंकी आकडा गाठला आणि 1,001 वर बंद झाला.
- 11 ऑक्टोबर 1999 रोजी सेन्सेक्सने 5,000 चा टप्पा ओलांडला कारण 13व्या लोकसभा निवडणुकीत भारतीय जनता पक्षाच्या नेतृत्वाखालील आघाडीने बहुमत मिळवले.
- 6 फेब्रुवारी 2006 रोजी बीएसई बेंचमार्क निर्देशांक मध्य सत्रात 10,003 अंकांवर पोहोचला. 7 फेब्रुवारी 2006 रोजी सेन्सेक्स 10,000 च्या वर बंद झाला.
- 20 ऑक्टोबर 2006 रोजी सेन्सेक्सने प्रथमच 13,000 चा टप्पा ओलांडला. 12,000 वरून 13,000 पर्यंत पोहोचण्यासाठी 135 दिवस आणि 12,500 वरून 13,000 पर्यंत पोहोचण्यासाठी 124 दिवस लागले.
- 29 ऑक्टोबर 2007 रोजी, सेन्सेक्सने पहिल्यांदा 20,000 चा टप्पा ओलांडला आणि 734.5 अंकांच्या वाढीसह तो 20,000 च्या खाली बंद झाला. 11 डिसेंबर 2007 रोजी सेन्सेक्स प्रथमच 20,000 अंकांच्या वर बंद होईल. 19,000 चा टप्पा गाठल्यानंतर प्रथमच 20,000 अंकांच्या वर बंद होण्यासाठी 42 दिवस लागले.
- सेन्सेक्स 25,019.51 वर बंद झाला, 25,000 च्या वरच्या पहिल्या बंदसाठी.
- सेन्सेक्स लाँच झाल्यापासून 50,000 चा टप्पा गाठण्यासाठी 35 वर्षे लागली. आणि, या सर्व काळात, शेअर बाजारातील गुंतवणूकदारांनी जवळपास 200 लाख कोटी रुपयांची संपत्ती जमा केली आहे.
सेन्सेक्स विषयी अधिक माहिती
सेन्सेक्स BSE आणि S&P Dow Jones Indices, एक जागतिक निर्देशांक व्यवस्थापक यांच्यातील संयुक्त उपक्रमाद्वारे व्यवस्थापित आणि चालवला जातो. बाजाराची खरी रचना दर्शवण्यासाठी सेन्सेक्सची रचना वेळोवेळी पुनर्रचना किंवा सुधारित केली जाते.
नियमित विचारले जाणारे प्रश्न
सेन्सेक्स कधी बाजारात स्थापित झाला?
सेन्सेक्स 1986 मध्ये S&P BSE सेन्सेक्स म्हणून बाजारात स्थापित झाला.
सेन्सेक्स मध्ये किती कंपन्यांचा समावेश असतो ?
सेन्सेक्स मध्ये मुख्य 30 कंपन्यांचा समावेश असतो.
सेन्सेक्सचा कालावधी किती असतो?
सेन्सेक्स सोमवार ते शुक्रवार सकाळी 9:15 ते दुपारी 3:30 पर्यंत इक्विटी विभागाच्या वेळेचे अनुसरण करतो.
Tags :
Sensex Mhanje Kay? | Sensex Vishayi Mahiti? | Sensex Kay Ahe?